Quan niệm cây thiêng kết nối các thế giới khác nhau có liên hệ mật thiết đến mô típ của một loài thực vật tượng trưng kiếp người đã qua và bản thể tự nhiên được tái sinh liên tục.[3]

Sử thi Gilgamesh bằng tiếng Akkad mô tả vị anh hùng sau khi chứng kiến cái chết của người bằng hữu đã bắt đầu hành trình tìm kiếm sự sống vĩnh cửu. Gilgamesh phát hiện một loài cây ăn vào sẽ giúp cải lão hoàn đồng và trở nên bất tử. Tuy nhiên, con rắn lợi dụng lúc Gilgamesh bất cẩn mà nuốt mất cái cây đó.[6] Cây thiêng[7][8] cách điệu hóa, trang trí và thờ phụng là chủ đề thường thấy trong nghệ thuật tiền sử Lưỡng Hà. Hình ảnh này được phát hiện trên các đồ tạo tác tại Lưỡng Hà cổ đại thiên niên kỷ 4 TCN cũng như muộn hơn vào thiên niên 2 TCN của các bộ tộc Cận Đông gồm Ai Cập, Hy Lạp và Văn minh sông Ấn. Các nhà khoa học chưa làm sáng tỏ được ý nghĩa mô típ này và chưa thể khẳng định khái niệm Cây sự sống đã tồn tại Lưỡng Hà cổ đại hay không, nhưng có sự tương đồng rõ nét với mô típ Cây sự sống về sau trong văn hóa Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo và Phật giáo. Như vậy, họ vẫn thường sử dụng thuật ngữ "cây thiêng" một cách phân biệt khi đề cập đến thần thoại Lưỡng Hà.[8] Có lẽ thần thoại Ba Tư tiền sử kết hợp giữa Ấn-Iran và Semitic đã đặt nền tảng cho quan niệm về cái cây khổng lồ cao tới bầu trời hoặc chính vòm cây là vòm trời với mặt trời treo trên đó và sinh trái ăn vào bất tử. Người Chaldea thì có câu chuyện cây khổng lồ mọc ở Eridu được chim mặt trời canh giữ và mô típ cây cọ sinh trái xuất hiện vào thiên niên kỷ 2 TCN.[9]